Τα κυριότερα σημεία της ομιλίας του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, με την οποία άνοιξε η τριήμερη «μάχη» των προγραμματικών δηλώσεων, έχουν ως εξής:
Άμεσοι στόχοι της κυβέρνησης
Εκθέτοντας τις πρώτες προτεραιότητες της νέας κυβέρνησης, ο Αλ.Τσίπρας μίλησε για:
* Αποκατάσταση της οικονομικής σταθερότητας
* Ανάκαμψη της οικονομίας και επιστροφή στην ανάπτυξη
* Ουσιαστική ελάφρυνση του χρέους
* Ριζική μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης με ταυτόχρονη πάταξη της διαφθοράς και της γραφειοκρατίας.
«Η υλοποίησή τους αποτελεί τον μόνο ασφαλή δρόμο για την έξοδο της χώρας από την πολυετή επιτροπεία και τα Μνημόνια», τόνισε χαρακτηριστικά. Αναγνωρίζοντας ότι η Συμφωνία περιλαμβάνει δύσκολα σημεία, επεσήμανε συγχρόνως ότι εγγράφει και την αντίσταση του ελληνικού λαού και της ελληνικής κυβέρνησης.
«Σήμερα έχουμε καταφέρει να εξασφαλίσουμε ένα σχετικά σταθερό δημοσιονομικό και χρηματοδοτικό πλαίσιο μέχρι το 2019, έχουμε καταφέρει να διασφαλίσουμε την οικονομική σταθερότητα της χώρας και να κλείσουμε οριστικά τη συζήτηση για το Grexit. Έχουμε την ευθύνη να αποκαταστήσουμε την κοινωνική δικαιοσύνη και την αξιοπρέπεια του ελληνικού λαού, να εργαστούμε για μια κοινωνία ισότητας και ευημερίας».
Το μοντέλο που προτείνει η κυβέρνηση
Απέναντι στην αποτυχημένη, όπως την χαρακτήρισε, νεοφιλελεύθερη συνταγή, που θέλει να θεμελιώσει την οικονομική ανάπτυξη πάνω σε κοινωνικά ερείπια, η κυβέρνηση εισηγείται ένα άλλο μοντέλο, που θα στηρίζεται:
* στην ενίσχυση και την προστασία του μισθού και της εργασίας
* στην αναδιανομή των φορολογικών βαρών
* στην ενίσχυση της τεχνολογίας και της καινοτομίας
* στην αξιοποίηση του υψηλών προσόντων του ανθρώπινου δυναμικού της πατρίδας μας
* στη βαθιά αλλαγή των διαδικασιών της δημόσιας διοίκησης.
Οι στόχοι του εικοσαμήνου και οι τρεις προτεραιότητες
Στόχος όλων των παραπάνω, να στηριχτεί η ανταγωνιστικότητα, άρα και η εξωστρέφεια της ελληνικής οικονομίας. Στόχος, μέσα στους επόμενους είκοσι μήνες, να έχει αποκατασταθεί η ρευστότητα και να έχει ανακτηθεί η πρόσβαση στις αγορές. Με ορίζοντα τους επόμενους είκοσι μήνες, έχουμε, μετά την ταχύτατη και επιτυχή ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης, τρεις άμεσες προτεραιότητες:
* Η απομείωση του χρέους: Η ελληνική πλευρά θα προσέλθει στη συζήτηση αυτή με προτάσεις: επιμήκυνση πληρωμών, μείωση επιτοκίων και μετατροπή τους σε σταθερά, ρήτρα ανάπτυξης και μακρά περίοδος χάριτος.
* Η ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού συστήματος: Οι τράπεζες που θα χρειαστούν ανακεφαλαιοποίηση με χρήματα του Ελληνικού Δημοσίου θα έχουν και το αντίστοιχο μάνατζμεντ.
* Η προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων: Συγκροτείται Ειδικός Φορέας Προσέλκυσης Επενδύσεων, ο οποίος θα έχει την ευθύνη για τη δημιουργία, την εκπόνηση και την ανάπτυξη επενδυτικών σχεδίων, τη δημιουργία του αναγκαίου θεσμικού πλαισίου, τη δημιουργία και προστασία των ελληνικών brands και την ενίσχυση δημιουργίας νέων επιχειρήσεων.
Τέσσερις εκκρεμότητες, τέσσερις μάχες
Για τα ανοιχτά σημεία της συμφωνίας:
«Έχουμε μπροστά μας τέσσερις μεγάλες μάχες», είπε ο πρωθυπουργός, που είναι οι εξής:
* Κόκκινα δάνεια: «Επιδιώκουμε να εξασφαλίσουμε την προστασία της πρώτης κατοικίας, για όσους αποδεδειγμένα δεν έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν και να αποτρέψουμε τη δυνατότητα αγοράς δανείων από τα λεγόμενα distress funds».
* Επαναρρύθμιση της αγοράς εργασίας: «Κύριος στόχος μας εδώ είναι η επαναφορά του θεσμού των συλλογικών διαπραγματεύσεων και των προστατευτικών ρυθμίσεων για τη μισθωτή εργασία. Σταδιακή αύξηση του κατώτατου μισθού, κατάργηση διακρίσεων για τους νέους εργαζόμενους».
* Δημόσιος χαρακτήρας της ΔΕΗ και του ΑΔΜΗΕ: «Παρουσίαση ρεαλιστικού, εναλλακτικού σχεδίου που θα εξασφαλίζει το άνοιγμα της αγοράς ενέργειας, χωρίς να θέτει σε κίνδυνο τον δημόσιο χαρακτήρα των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας».
* Νέο Ταμείο Αξιοποίησης της Δημόσιας Περιουσίας: «Στη διαπραγμάτευση να ξεκαθαριστούν ζητήματα που αφορούν τις υποχρεωτικές ιδιωτικοποιήσεις και να εξασφαλιστούν οι όροι, ώστε η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας να γίνεται με γνώμονα την εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος».
Προοδευτικό μέτωπο
Χρειάζεται στα μέτωπα αυτά», ζήτησε ο πρωθυπουργός, «να υπάρξει η ευρύτερη δυνατή συναίνεση των προοδευτικών δυνάμεων του τόπου. Η κοινή δράση προοδευτικών και αντινεοφιλελεύθερων δυνάμεων, όπως συμβαίνει και στην Ευρώπη», τόνισε, με την προσθήκη ότι, με την αμφισβήτηση του δήθεν μονοδρόμου από ευρύτερες αντινεοφιλελεύθερες συμμαχίες, απαιτούνται προοδευτικές συναινέσεις με στόχο την προστασία του δημόσιου και του κοινωνικού συμφέροντος, αλλά και τη διεύρυνση των ήδη υπαρκτών ρηγμάτων.
Μέτωπο που καθίσταται εν τέλει αναγκαίο από την επίγνωση ότι «η νέα Συμφωνία εμπεριέχει δύσκολα σημεία. Η αύξηση του ΦΠΑ σε συγκεκριμένους τομείς της οικονομίας, οι ρυθμίσεις για τους αγρότες, οι αλλαγές στο συνταξιοδοτικό δημιουργούν προβλήματα. Θα κάνουμε τα πάντα για να βρεθούν αντίδοτα ή για να αμβλυνθούν πιθανές αρνητικές επιπτώσεις».
Αναστολή για ΦΠΑ στην εκπαίδευση
Στο θέμα του 23% ΦΠΑ στην ιδιωτική εκπαίδευση: «Προχωράμε στην αναστολή του μέτρου, τουλάχιστον μέχρι τη ψήφιση του προϋπολογισμού στα μέσα Νοεμβρίου, ώστε να βρεθούν ισοδύναμα σε συνεννόηση με τους θεσμούς αλλά και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς». Στο σημείο αυτό εξάλλου, επιτέθηκε στην αξιωματική αντιπολίτευση, κατηγορώντας την για «υποκρισία», καθώς μιλούν τώρα για τον ΦΠΑ, όταν λίγους μήνες πριν έκαναν καμπάνια υπέρ του «Ναι» (στα μέτρα).
Οι αναπτυξιακοί άξονες
Παράλληλα, ο πρωθυπουργός εισηγήθηκε Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για την επιστροφή στην ανάπτυξη με κοινωνικό, φιλεργατικό και περιβαλλοντικό πρόσημο.
Βασικοί άξονες είναι:
* Φορολογική μεταρρύθμιση, για απλό, σταθερό και δίκαιο φορολογικό σύστημα
* Αξιοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων – ΕΣΠΑ
* Νέος Αναπτυξιακός Νόμος.
* Ίδρυση της νέας Αναπτυξιακής Τράπεζας.
Μέτρα υπέρ των αγροτών
Στην ευαίσθητη ομάδα των καλλιεργητών γης, οι οποίοι πλήττονται από τα τελευταία μέτρα, ο Αλ. Τσίπρας ανακοίνωσε δέσμη μέτρων: Στήριξη της αγροτικής παραγωγής, αξιοποίηση πόρων 20 δισ. ευρώ στην προγραμματική περίοδο 2015 – 2021, επανακαθορισμός της έννοιας «αγρότης κατά κύριο επάγγελμα».
Δημόσιο, ο μεγάλος ασθενής
Σπάζοντας ένα παλιό ταμπού, ο Αλ. Τσίπρας δεν δίστασε να χαρακτηρίσει το Δημόσιο ως τον «μεγάλο ασθενή». Για την Αριστερά άλλωστε, και την κυβέρνησή της, στόχος δεν μπορεί παρά να είναι ένας δημόσιος τομέας – υπηρέτης των πολιτών. Τούτων δοθέντων εξήγγειλε:
* Εξορθολογισμό οργανογραμμάτων των υπουργείων
* Αξιολόγηση των εποπτευόμενων φορέων
* Μείωση του γραφειοκρατικού φόρτου
* Απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης των νέων επιχειρήσεων
* Νέο θεσμικό πλαίσιο αξιολόγησης προσωπικού
* Εθνικό Μητρώο για τα στελέχη υψηλών προσόντων
* Νέο σύστημα εσωτερικής κινητικότητας.
Ειδικά για την ψηφιακή πολιτική:
* Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για την Ψηφιακή Ανάπτυξη, την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση και Εθνικό Σχέδιο Ευρυζωνικότητας
* Απελευθέρωση ενός δισ. ευρώ από κοινοτικούς πόρους για έργα Τεχνολογίας, Πληροφορικής και Επικοινωνιών
* Τριετές σχέδιο δράσης για τη βελτίωση υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης.
Προοδευτικό ίχνος
Πέρα από τα ζητήματα της Συμφωνίας, συνέχισε, «υπάρχει σειρά κομβικών πεδίων στα οποία η κυβέρνησή μας φιλοδοξεί να αφήσει ένα ανεξίτηλο ριζοσπαστικό και προοδευτικό ίχνος». Αυτά είναι:
Κοινωνική πολιτική
* Έκδοση καρτών μετακίνησης για ΑμεΑ, πολύτεκνους, τριτέκνους, ανέργους και χαμηλοσυνταξιούχους άνω των 65 ετών
* Ενεργοποίηση των καρτών υγείας ανασφάλιστων
* Σχολικά γεύματα για τους μαθητές δημοτικών σχολείων
* Άμεσες νομοθετικές ρυθμίσεις για τις «αγορές χωρίς μεσάζοντες» και για τη διάθεση προϊόντων που μπορούν να καταναλωθούν με ασφάλεια από μεγάλες αλυσίδες εμπορίας τροφίμων σε δομές αλληλεγγύης.
Δημόσια Υγεία
Μεγάλος στρατηγικός στόχος, στον τομέα αυτό, είναι ένα Εθνικό Σύστημα Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ένα σύστημα ανάλογο του ΕΣΥ, αλλά για την κοινωνική προστασία). Με τους εξής στόχους:
* Δέσμευση για την άμεση, απρόσκοπτη και ισότιμη πρόσβαση σε αποτελεσματικά, ποιοτικά και ασφαλή φάρμακα για τον Έλληνα πολίτη
* Προαγωγή βασικής και κλινικής έρευνα στον τομέα του φαρμάκου
* Πρόσβαση των ανασφάλιστων πολιτών στις δημόσιες υπηρεσίες υγείας
* Επιτάχυνση της διαδικασίας προσλήψεων 1.093 υγειονομικών και 2.500 γιατρών και νοσηλευτών
* Άνοιγμα συμβάσεων του ΕΟΠΥΥ στους νέους γιατρούς
* Αξιολόγηση διοικήσεων των νοσοκομείων. Αντικατάσταση όσων κριθούν αναποτελεσματικές
* Μεγάλος στρατηγικός στόχος: Νέο μοντέλο Πρωτοβάθμιας Φροντίδας ως βασικός πυλώνας για το νέο δημόσιο σύστημα υπηρεσιών υγείας.
Παιδεία – Έρευνα
* Θεσμική και οικονομική υποστήριξη της έρευνας
* Μεγάλη μεταρρύθμιση στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση
* Ανάπτυξη ενός συστήματος αποτίμησης του έργου των σχολείων και των εκπαιδευτικών
* Κοινωνικός διάλογος για
– Ένα σύγχρονο σύστημα ειδικής αγωγής και παροχής εκπαιδευτικής υποστήριξης για όλα τα παιδιά με ειδικές ανάγκες
– Ένα σύγχρονο πλαίσιο επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης
– Ένα νέο συγκροτημένο νομικό πλαίσιο για την ελληνόγλωσση εκπαίδευση στο εξωτερικό
– Έναν νέο χάρτη ανώτατης εκπαίδευσης.
Ανεργία – Προγράμματα για 250.000 ανέργους
Η κυβέρνηση έχει ήδη σχεδιάσει και θα υλοποιήσει τους επόμενους 6 μήνες νέα προγράμματα απασχόλησης για συνολικά 100 χιλιάδες ανέργους. Από τον Μάρτιο του 2016 και μέχρι το τέλος του χρόνου ο σχεδιασμός προβλέπει την ένταξη επιπλέον 150 χιλιάδων ανέργων σε προγράμματα απασχόλησης.
Ο στρατηγικός σχεδιασμός με ορίζοντα τετραετίας περιλαμβάνει μεταξύ άλλων:
* Προγράμματα απασχόλησης για περιοχές με υψηλά ποσοστά ανεργίας
* Ειδικό πρόγραμμα αντιμετώπισης της ανεργίας των νέων επιστημόνων
* Οικονομική και θεσμική υποστήριξη πρωτοβουλιών κοινωνικής αλληλεγγύης
Κοινωνική ασφάλιση
* Εξορθολογισμός και ενοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων
* Κατάργηση των προκλητικών πρόωρων συνταξιοδοτήσεων
* Επίλυση του προβλήματος βιωσιμότητας.
«Με σκληρή διαπραγμάτευση», θύμισε ο πρωθυπουργός, «καταφέραμε να διατηρηθεί το ΕΚΑΣ μέχρι το 2020 και να αναζητηθούν ισοδύναμα μέτρα ώστε να μη μειωθούν ραγδαία οι επικουρικές συντάξεις. Επιδιώκουμε ένα σύστημα με ενισχυμένο αναδιανεμητικό χαρακτήρα, με κοινωνική και διαγενεακή δικαιοσύνη, με την εφαρμογή ενιαίων κανόνων στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα και που θα εγγυάται αξιοπρεπείς συντάξεις».
Πώς θα γίνει αυτό;
* Με εξασφάλιση νέων πόρων
* Με καταπολέμηση της αδήλωτης και ανασφάλιστης εργασίας
* Με αξιοποίηση της κινητής και ακίνητης περιουσίας των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης
* Με την πλήρη ηλεκτρονική διασύνδεση των πληροφοριακών συστημάτων των ασφαλιστικών ταμείων και των ΚΕΠ
* Με «σταθμούς εξυπηρέτησης μίας στάσης» για την ασφάλιση και την εργασία σε όλες τις περιφέρειες της χώρας
* Με τη στόχευση του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών σε μεγαλοοφειλέτες μέσα από την αξιοποίηση της σχετικής λίστας των ασφαλιστικών ταμείων για την αύξηση των εσόδων τους.
Στόχος: «Η συνολική μεταρρύθμιση και η βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος. Σε αυτή την εθνική προσπάθεια επιθυμούμε η αντιπολίτευση να σταθεί αρωγός και να συμβάλει δημιουργικά», είπε απευθυνόμενος στα έδρανα της αντιπολίτευσης.
Διαφθορά
Υψηλές, εκ των πραγμάτων, οι προσδοκίες των πολιτών από τα μέτωπα που αναμένεται να ανοίξει η κυβέρνηση κατά της διαφθοράς. Μάλιστα, ο πρωθυπουργός εξήγγειλε συγκεκριμένους στόχους:
* Να ολοκληρωθούν οι διασταυρώσεις καταθέσεων και φορολογικών δηλώσεων που έχει ξεκινήσει ήδη το ΣΔΟΕ.
* Να ελεγχθούν εξονυχιστικά όλες οι λίστες των φοροφυγάδων, κυρίως η λίστα Λαγκάρντ, για την οποία φαίνεται ότι η ελληνική Δικαιοσύνη έχει τώρα νέα στοιχεία.
* Να παταχθεί το λαθρεμπόριο καπνικών και οινοπνευματωδών ποτών.
* Να αλλάξει το θεσμικό πλαίσιο για τη σύναψη των δημοσίων συμβάσεων αλλά και να ελεγχθούν όλες οι συμβάσεις για τις οποίες υπάρχουν υπόνοιες παρανομίας.
* Να ολοκληρωθεί η διαδικασία αδειοδότησης των ραδιοτηλεοπτικών μέσων.
* Να υποστηριχθεί η ελληνική Δικαιοσύνη σε κάθε ανοιχτή έρευνα για υποθέσεις πολιτικής διαφθοράς και φοροδιαφυγής.
* Να ενισχυθούν όλα τα ελεγκτικά σώματα της δημόσιας διοίκησης.
* Να ολοκληρωθεί η διαδικασία κάθαρσης στο ελληνικό ποδόσφαιρο καθώς και όλοι οι οικονομικοί έλεγχοι στις αθλητικές ομοσπονδίες που εκκρεμούσαν για περισσότερο από μια δεκαετία.
* Να εξυγιανθεί το πλαίσιο λειτουργίας του ελληνικού τραπεζικού συστήματος και να διαλευκανθούν όλες οι ανοιχτές υποθέσεις, από την Αγροτική Τράπεζα μέχρι το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο (σ.σ.: θέματα που έχουν ανοίξει μέσα από τις σελίδες της «Αυγής»).
Η προσφυγική κρίση
Στο σημείο αυτό, ο πρωθυπουργός άνοιξε παρένθεση και τόνισε πως, «απέναντι στη λογική των φρουρίων και των φραχτών, απέναντι στη λογική που θέλει να μετατρέψει τα ευρωπαϊκά σύνορα σε πεδίο μάχης», η κυβέρνηση αντιτάσσει ένα άλλο μοντέλο: «εμείς πρέπει να δουλέψουμε σκληρά για να αποδείξουμε ότι η ανθρωπιά, η αλληλεγγύη, η φιλοξενία δεν είναι ουτοπίες αλλά μπορούν να γίνουν πολιτική πράξη.
Βασικές προκλήσεις σε αυτή τη φάση της κρίσης είναι:
* Η δημιουργία των πέντε hotspots ώστε να μπορέσουμε να απορροφήσουμε τα προβλεπόμενα τακτικά κονδύλια
* Η ενιαιοποίηση των δομών του υπουργείου Εσωτερικών που έχουν αρμοδιότητες συναφείς με τη μετανάστευση και φυσικά
* Η συνεχιζόμενη διαπραγμάτευση με τους εταίρους μας και τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ώστε να πετύχουμε την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης με την αναθεώρηση του Κανονισμού Δουβλίνο 3.
Συνταγματική αναθεώρηση
Κλείνοντας εξήγγειλε την έναρξη κοινωνικού διαλόγου για την αλλαγή του Συντάγματος αλλά και του εκλογικού νόμου (θέμα το οποίο συνδέει άλλωστε με τη συνταγματική αναθεώρηση ο ΣΥΡΙΖΑ), ώστε η επόμενη Βουλή να είναι αναθεωρητική. Κάνοντας μάλιστα λόγο για «συμμαχία με τον λαό», εξήγγειλε και νέους θεσμούς, όπως δυνατότητα δημοψηφίσματος.
